Als CSV und LSAP den standstill beschlossen

„Dat huet Sënn, dat huet Logik an dat hält sech”

d'Lëtzebuerger Land du 31.10.2014

Einen Tag bevor die LSAP Jean-Claude Juncker und der CSV die Gefolgschaft in der damaligen Regierungskoalition aufkündigte, verabschiedete die Abgeordnetenkammer am 9. Juli 2013 noch eine Reform der damals 14 Jahre alten Loi concernant l’aménagement du territoire. Der Gesetzentwurf wurde mit den Stimmen von CSV und LSAP angenommen, die gesamte Opposition war dagegen.

Dass das neue Gesetz einen Rahmen schuf, der in der Praxis Probleme bereiten würde, wenn es um die Umsetzung von Plans sectoriels ging, konnte man schon damals ahnen. Der DP-Abgeordnete Eugène Berger beschwerte sich: „Här Präsident, en Haaptuleies vum Gesetz ass et, fir déi verschidden Plan-sectorielen juristesch bindend ëmzesetzen. Wann dat hei Gesetze gestëmmt gett, da ginn d’Pläng awer de Gemengen an de Bierger praktesch oktroyéiert. An der Prozedur si ganz wéineg reell Matsproochméiglechkeete vun de Gemengen an de Bierger virgesinn. Ech zitéieren do aus dem Text, deen eigentlech symbolesch ass oder dat Ganzt resüméiert, am Artikel 9, wou lapidar – wann déi Pläng ausgehaang ginn – steet: ,le public peut en prendre connaissance’.“

Aber eine Zielsetzung der Landesplanung sei, erwiderte der damalige Landesplanungsminister Claude Wiseler (CSV), „datt mer eng global Planifikatioun kenne maachen, fir eist Land a Fassong ze kréien, datt mer méi wäit kenne kucken, wéi just d’Grenz vun enger Gemeng, fir déi Planificatioun esou ze maachen, datt si och logesch a kohärent ass iwwert den ganzen Territoire vun eisem Land, an ech géif esouguer soen, iwwer seng Grenzen heinsdo ewech“.

Man habe dazu, fuhr Wiseler fort, „miissen eng Prozedur en place setzen, déi an der Realitéit och machbar wier. An dofir déi Prozedur, wou d’Gemengen duerno konsultéiert ginn“. Man könne nicht vorab mit 106 Gemeinden „eenzel schwätzen iwwer eppes, wat dat ganzt Land national beweegt“.

Damit aber gebe das Parlament den vier Plans sectoriels mit der Verabschiedung des neuen Landesplanungsgesetzes faktisch seinen Segen, wandte Berger ein. Er fragte, wieso die Planentwürfe noch nicht öffentlich waren, und verriet: „2004 am Juni hat ech deemols a menger deemoleger Fonctioun als Staatssekretär d’Aarbechte fir de Plan sectoriel paysages esou gutt wéi ofgeschloss.“ Worauf sich laut Sitzungsbericht ein „Brouhaha“ im Saal erhob, ehe Berger anfügte: „Jo! Dee war esou gutt wéi ofgeschloss. Déi louche fäerdeg an de Tiräng do, déi bloufen do zéng Joer an de Tiräng leien.“

„Firwat ass dat net ëmgesat?“, entgegnete Wiseler. „En éischde Gronn, dat war deen, datt et fir eis sënnvoll a logesch wier, wann déi véier Plan-sectoriele géife zesummekommen.“ Zweitens weil „ech wierklech wollt dat Gesetz, wat mer haut stëmmen, ofwaarden aus engem ganz, ganz prezise Grond. Aus dem Grond datt ... wa mer d’Plan-sectoriele an d’Prozedur ginn, op Basis vun dësem Text eis natirlech ganz aner Méiglechkeete gëtt fir déi Terrainen ze blockéieren“. Wiseler nannte das „den standstill“.

Auch habe der Staat künftig „d’Méigklechkeet, och un Terainen iwwer eng Expropriatiounsaart a -weis ze kommen, déi vill méi sënnvoll ass an déi eis iwwerhapt emol an der Realitéit d’Méiglechkeet gëtt an d’Capacitéit, fir aus deene Plan-sectorielen, déi awer nach ëmmer nëmme Pläng sinn, mä fir duerno eng Realitéit ze maachen“. Wiseler war überzeugt: „Dat Ganzt huet Sënn, dat Ganzt huet Logik, an dat Ganzt hält sech.“

Der CSV-Abgeordnete Gilles Roth, der im parlamentarischen Nachhaltigkeitsausschuss drei Jahre lang als Berichterstatter zum Gesetzentwurf fungiert hatte, schien nicht ganz so überzeugt wie der Minister. „Ech verheemlechen Iech net, dass dës Bestëmmunge fir d’Députés-maires aus der Kommissioun nawell fir munche Gespréichsstoff gesuergt haten.“ Denn: „All Aarbechten op Terrainen, déi géint d’Prescriptioune vun engem Plan sectoriel verstoussen, si verbueden, an zwar ab deem Moment, wou de Plan sectoriel op der betraffener Gemeng deposéiert ass. Respektéiert een dëse Verbuet net, da spille Strofbestëmmungen. Och ee Buergermeeschder, dee wëssentlech Aarbechte géif autori-séieren, déi net am Aklang mat den Plans sectoriels wieren, ënnerläit hei dem Strofrecht.“

Claude Wiseler fand, „dat hei war wierklech keen einfachen Text, deen eis alleguer vill juristesch erausgefuerdert huet. An ech muss och soen, ganz seriö, datt deen Text elo besser ass wéi, wéi mer en eraginn hunn, an datt d’Aarbecht, déi mer gemeinsam an der Kommissioun gemaach hunn, wierklech eng gutt an zefriddestellend Aarbecht fir d’Regirung ass“.

Roth erklärte, die Landesplanung benötige „e kohärente Programm, eng geregelt Prozedur, en Dialog mam Bierger, eng Politik vun de kuerze Weeër an e gutt Zesummespill tëscht Staat a Gemengen. Dat alles ënner een Hutt ze kréien, ass net einfach. Mat dem Gesetzesprojet 6124 hu mir dat versicht. Ob et eis gelongen ass, muss d’Zukunft weisen“.

Elf Monate später reichte die DP-LSAP-Grünen-Regierung noch drei Wochen bevor sie die Plans sectoriels publik machte, einen Gesetzentwurf zur Aufweichung des standstill ein, und weitere vier Monate danach eine Ergänzung, um ihn noch weiter zu lockern. Zwei Wochen später schließlich war die Rede davon, ihn womöglich ganz auszusetzen.

Peter Feist
© 2023 d’Lëtzebuerger Land